Interpretacja niejednoznacznych zapisów w umowach ubezpieczenia

Interpretacja niejednoznacznych zapisów w umowach ubezpieczenia

W celu zabezpieczenia się od skutków niekorzystnych dla nas wydarzeń, zawieramy rozmaite umowy ubezpieczenia: np. na życie, mienia (np. autocasco czy ubezpieczenia nieruchomości), finansowe czy od odpowiedzialności cywilnej. W związku z masowością ubezpieczeń, zakłady ubezpieczeń posługują się obszernymi wzorami umownymi i formularzami, tak aby ujednolicić i przyspieszyć proces zawierania tychże umów. Zdarza się, że postanowienia w nich zawarte nie są jednoznaczne i sprawiają trudności interpretacyjne. Kiedy dojdzie do nieszczęśliwego zdarzenia, może okazać się, że podany zapis można wykładać na kilka różnych sposobów. Co to oznacza dla ubezpieczonego? Czy warto wówczas wchodzić w spór? Okazuje się, że polskie prawo sprzyja słabszej stronie umów – konsumentom i oferuje im skuteczne środki do dochodzenia swoich roszczeń.

Umowa ubezpieczenia jest uregulowana przepisami zawartymi zarówno w kodeksie cywilnym (art. 805 i nast.), jak również w odrębnej ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Ogólne zapisy tej pierwszej ustawy (art. 65 k.c.) stanowią, że „oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje”. Co więcej, „w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu”. Przepisy te dają pewien fundament pod ochronę interesów ubezpieczonego, ubezpieczającego czy uprawnionego z tytułu ubezpieczenia. Najistotniejszy w zawieranych umowach powinien pozostać wspomniany zamiar stron i cel umowy – a przecież celem konsumenta jest zawarcie takiej umowy ubezpieczenia, która w przypadku ziszczenia się zdarzeń w niej przewidzianych zapewni mu adekwatne środki finansowe. Jednak to nie wszystko – ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej w art. 15 ust. 5 jednoznacznie wskazuje, że „postanowienia umowy ubezpieczenia, ogólnych warunków ubezpieczenia oraz innych wzorców umowy sformułowane niejednoznacznie interpretuje się na korzyść ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia”. Na gruncie tego przepisu ukształtowało się stabilne orzecznictwo polskich sądów, które stanowi podporę dla konsumentów w sporach z zakładami ubezpieczeń. I tak, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 września 2002 r. (I CKN 969/00) stwierdził, że ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) układane są przez stronę zobowiązania będącą profesjonalistą, dlatego niedopuszczalna jest rozszerzająca wykładnia treści umowy wykorzystująca niejasność sformułowań na niekorzyść ubezpieczonego. Innymi słowy, wszelkie sporne zapisy zawarte w OWU powinny być interpretowane na korzyść konsumenta. Co więcej, w wyroku z dnia 12 kwietnia 2019 roku Sąd Najwyższy zaznaczył, że nie tylko postanowienia wzorców umownych podlegają takiej wykładni, ale wspomnianą regułę należy odnosić także do samej umowy ubezpieczenia (I CSK 321/18).

Co to oznacza w praktyce? Decydując się na wytoczenie powództwa przeciwko ubezpieczycielowi, warto wziąć pod uwagę, że sądy przychylnym dla ubezpieczonego okiem patrzą na niejasności zawarte w umowach. Istniejąca linia orzecznicza, również najświeższe wyroki (patrz np. wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z 14 kwietnia 2021 roku
VII GC 164/20 czy Sądu Okręgowego w Warszawie z 28 stycznia 2021 roku I C 2682/20), zapewniają mocne argumenty konsumentom w sądowych bataliach z towarzystwami ubezpieczeń. Są to spory toczące się w wielu przypadkach o duże sumy pieniężne, dlatego nie należy z gruntu odrzucać złożenia powództwa i walki o swoje prawa. Ich dochodzenie jest jednak skomplikowanym procesem, więc najlepiej uczynić to z pomocą prawników, którzy posiadają odpowiednią wiedzę i umiejętności. Adwokaci i radcowie prawni z Kancelarii Kolegial zyskali wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu tego typu spraw, wygrali już wiele sporów. Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią w celu przeprowadzenia bezpłatnej wstępnej analizy Twojej sprawy. Wskażemy, czy w naszej ocenie warto toczyć spór a w przypadku podjęcia współpracy – zapewnimy profesjonalne i kompleksowe wsparcie prawne. 

Udostępnij

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Share on pinterest
Share on print
Share on email

Ta strona korzysta z plików cookie, aby zapewnić najlepszą jakość korzystania z naszej witryny.

Odfrankowienie Kancelaria Prawna